Phẫu thuật mũi xoang là một trong những phẫu thuật khá phổ biến. Cũng như các phẫu thuật khác, việc tự chăm sóc sau mổ mũi xoang của người bệnh ảnh hưởng lớn tới thành công của phẫu thuật.
Phẫu thuật mũi xoang cũng như các phẫu thuật nói chung đều có nguy cơ có tai biến ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh, giảm hiệu quả của phẫu thuật thậm chí có nguy cơ tử vong. Do vậy, việc hỗ trợ bác sĩ tự chăm sóc sau mổ đóng vai trò rất quan trọng trong sự thành công của phẫu thuật. Đồng thời giúp theo dõi và phát hiện sớm các biến chứng sau mổ.
1. Chăm sóc sau mổ mũi xoang tại bệnh viện
- Chăm sóc tại chỗ bao gồm:
Sau phẫu thuật xoang, bác sĩ sẽ nhét vào mũi người bệnh vật liệu cầm máu có tẩm dầu, mỡ kháng sinh và corticoid (Merocel, gelfoam, merche..), để tránh nhiễm trùng và làm mềm vật liệu giúp bác sĩ rút dễ dàng hơn. Người bệnh cần thường xuyên nhỏ nước muối 0,9% ngày 6-10 lần vào mũi.
Nếu có bất thường người bệnh cần thông báo ngay cho nhân viên y tế. Ví dụ lúc đang nhét vật liệu cầm máu hoặc đã được rút, nếu người bệnh thấy mệt mỏi, nước bọt đùn ra có nhiều máu. Người bệnh thấy đau nhức đầu, sốt…
- Lưu ý:
Người bệnh cần đến khám lại theo đúng hẹn hoặc khi có những biểu hiện làm người bệnh khó chịu càng ngày càng tăng.
Người bệnh sẽ được dùng các thuốc: Kháng sinh toàn thân 10 ngày; thuốc cầm máu nếu có nguy cơ chảy máu (khi rút bấc); giảm đau, chống phù nề, kháng Histamin, loãng dịch...; corticoid toàn thân và xịt tại chỗ. Vì vậy cần lưu ý dùng thuốc đúng chỉ định của bác sĩ về liệu lượng, thời gian... không được tự ý đổi thuốc, bỏ thuốc.
Hình ảnh xoang bình thường và viêm xoang.
2. Tại nhà, người bệnh nên làm gì để tự chăm sóc sau mổ mũi xoang?
Ở những ngày đầu sau mổ, chảy máu rất thường gặp ở bệnh nhân sau phẫu thuật xoang. Do đó vấn đề chăm sóc rất quan trọng. Người bệnh cần thực hiện các động tác sau có thể phòng nguy cơ chảy máu:
- Nằm đầu cao 30 độ so với mặt giường trong 2 ngày đầu, giúp cho lượng máu tới mũi giảm dẫn đến giảm phù nề và chảy máu.
- Không xì mũi và ho mạnh trong vòng một tuần đầu vì có thể gây chảy máu. Nếu cảm thấy cần hắt hơi, không cố gắng kìm lại. Hãy há miệng để hắt hơi.
- Sau phẫu thuật vùng mũi có thể sưng nề, đau. Người bệnh có thể chườm đá lên vùng mũi giúp giảm sưng nề, giảm đau, đồng thời co mạch giảm chảy máu sau mổ. Dùng thuốc giảm đau Paracetamol theo liều chỉ định của bác sĩ.
- Tránh dùng các thuốc tăng nguy cơ chảy máu như Aspirin, NSAID.
- Tránh vận động gắng sức, hoạt động mạnh ít nhất trong hai tuần đầu vì làm tăng áp lực mạnh máu ở mũi gây chảy máu.
- Rửa mũi bằng nước muối sinh lý hàng ngày theo hướng dẫn của bác sĩ để làm sạch lớp dịch nhầy và máu đông, tránh nhiễm trùng và dính sau phẫu thuật.
- Tuyệt đối không ngoáy mũi hay đưa vật gì vào mũi. Nếu khó chịu người bệnh có thể vệ sinh nhẹ nhàng bên ngoài mũi bằng khăn giấy hơi ẩm.
Nếu chảy máu người bệnh hãy bình tĩnh và thực hiện tự cầm máu tại nhà như sau:
- Tuyệt đối không xì mũi hay khịt mũi mạnh.
- Người bệnh hơi nghiêng người về phía trước, hơi cúi đầu. Dùng ngón cái và ngón trỏ bóp chặt hai bên cánh mũi liên tục trong 10- 15 phút và thở nhẹ nhàng bằng miệng. Tuyệt đối không thả tay ra thử kiểm tra khi chưa đủ thời gian, có thể lặp đi lặp lại 5 lần.
- Nếu có máu chảy xuống miệng, nhẹ nhàng nhổ ra ngoài, tuyệt đối không khạc nhổ mạnh. Không nên nuốt xuống vì có thể gây buồn nôn, nôn. Nếu nuốt xuống số lượng nhiều, máu phân hủy trong dạ dày ruột tạo ra chất NH3 được hấp thu trở lại trong máu, gây tăng nồng độ và có thể gây độc thần kinh ở bệnh nhân suy giảm chức năng gan.
- Nhỏ mũi bằng thuốc co mạch (naphazolin 0.05%, otrivin..).
- Nằm nghỉ ngơi, gối đầu cao và chườm đá vùng mũi.
Sau khi thực hiện các cách trên vẫn tiếp tục chảy máu. Người bệnh hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cầm máu.
3. Chế độ sinh hoạt, ăn uống sau phẫu thuật xoang
- Người bệnh nên ăn thức ăn lỏng, tránh đồ chua, cay, nóng có thể gây giãn mạch tăng nguy cơ chảy máu.
- Uống nhiều nước giúp cung cấp đủ nước cho cơ thể góp phần làm ẩm mũi xoang, loãng dịch mũi cho xoang dẫn lưu tốt hơn, tránh được nguy cơ nhiễm trùng.
- Tránh tiếp xúc với môi trường bụi bặm, khói thuốc, phấn hoa.
- Nên nghỉ ngơi từ vài ngày đến một tuần hoặc hơn để hồi phục sau phẫu thuật.
- Không đi máy bay, đi bơi trong vòng 2 tuần. Không nên lặn trong vòng 4 tuần.
- Không nên đi xa cơ sở y tế có thể xử trí cho người bệnh khi xảy ra vấn đề không mong muốn trong vòng ít nhất 2 tuần.
Chăm sóc sau phẫu thuật xoang là vô cùng quan trọng.
4. Phát hiện các biến chứng như thế nào và cách xử trí?
Mọi phẫu thuật đều có thể có biến chứng. Hãy gọi ngay cho bác sĩ nếu người bệnh có các biểu hiện sau:
- Chảy máu mũi nhiều và không thuyên giảm sau khi thực hiện các biện pháp tự cầm máu.
- Chảy dịch mũi trong, có vị mặn, số lượng nhiều, ở một bên mũi kèm theo đau đầu: có thể là rò dịch não tủy.
- Biến chứng nội sọ: Sốt cao trên 38.5 độ C, dùng thuốc hạ sốt không cải thiện. Đau nhói, nhức đầu nhiều, dùng thuốc giảm đau không đỡ.
- Biến chứng ổ mắt: Mất thị lực, nhìn đôi (nhìn một vật có hai hình ảnh), bầm mắt, tụ máu trong mắt, phù mi mắt, sụp mi, chảy nước mắt… cùng bên với bên phẫu thuật.
- Biến chứng dính sau mổ: Ngạt mũi, chảy dịch mũi, đau nhức vùng mặt.
- Phù nề, tràn khí dưới da: Da vùng mặt phồng lên, ấn vào thấy lép bép.
Theo Suckhoedoisong
PK Đức Tín
Tin tức liên quan
Điện thoại bàn: (028) 3981 2678
Di động: 0903 839 878 - 0909 384 389