TÓM TẮT
Mục tiêu:
Đánh giá giá trị của phương pháp siêu âm Stress với Adenosin trong chẩn đoán bệnh tim thiếu máu cục bộ (BTTMCB).
Phương pháp: 35 bệnh nhân đau ngực trái điển hình hoặc không điển hình, tuổi trung bình 63,5 ± 6,19 (năm), có yếu tố nguy cơ của bệnh động mạch vành (ĐMV) và điện tâm đồ không điển hình của BTTMCB, siêu âm tim khi nghỉ không có rối loạn vận động khu trú vùng thành tim, men tim bình thường.
Các bệnh nhân này được làm siêu âm tim Stress với Adenosin ở các mức liều 100 µg/kg/phút trong 3 phút, 140 µg/kg/phút trong 4 phút và 200 µg/kg/phút trong 4 phút. Siêu âm tim đánh giá rối loạn vận động khu trú vùng thành tim, điện tâm đồ 12 chuyển đạo được theo dõi trước, trong và sau gắng sức. Bệnh nhân được siêu âm tim khi nghỉ và tại 3 mức liều nói trên. Siêu âm tim gắng sức được coi là dương tính khi rối loạn vận động vùng mới xuất hiện. Tất cả các bệnh nhân đều được chụp ĐMV chọn lọc, tổn thương được coi là có ý nghĩa khi hẹp ĐMV ≥ 50%.
Kết quả:
SÂTSA dương tính ở 13 bệnh nhân (37,1 %), âm tính ở 22 bệnh nhân (62,9%). 15 trường hợp hẹp có ý nghĩa (42,9%) và 20 trường hợp không hẹp hoặc hẹp không có ý nghĩa (57,1%). Độ nhậy, độ đặc hiệu, giá trị chẩn đoán dương tính, giá trị chẩn đoán âm tính của siêu âm tim Stress với Adenosin tương ứng là 86,6%, 100%, 100%, 90,9%. Độ nhậy, độ đặc hiệu trong chẩn đoán hẹp ĐM liên thất trước là 92,3%, 100%. Độ nhậy, độ đặc hiệu trong chẩn đoán hẹp ĐM ĐM mũ là 80%, 100%.
Kết luận:
Siêu âm tim Stress với Adenosin là một phương pháp có giá trị trong chẩn đoán bệnh tim thiếu máu cục bộ.
ĐẶT VẤN ĐỀ
Siêu âm tim Stress với Adenosin (SÂTSA) là một thăm dò không xâm nhập, giúp chẩn đoán và phân tầng nguy cơ bệnh nhân bệnh tim thiếu máu cục bộ. Khi làm SÂTSA, bệnh nhân được truyền Adenosin đường tĩnh mạch. Adenosin làm tăng lưu lượng máu ở động mạch vành bình thường, từ đó làm giảm lưu lượng máu ở động mạch vành bị hẹp, làm bộc lộ thiếu máu cục bộ cơ tim qua việc làm xuất hiện rối loạn vận động vùng thành tim trên siêu âm. Ở Việt Nam, chưa có nghiên cứu nào đánh giá đầy đủ vai trò của phương pháp này trong chẩn đoán BTTMCB. Vì vậy, chúng tôi tiến hành đề tài: “Vai trò của siêu âm tim Stress với Adenosine trong chẩn đoán bệnh tim thiếu máu cục bộ” nhằm mục tiêu: Đánh giá giá trị của phương pháp siêu âm Stress với Adenosin trong chẩn đoán bệnh tim thiếu máu cục bộ.
ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu
Tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân
Các bệnh nhân nghi ngờ bị BTTMCB được khám và điều trị tại Viện Tim mạch Việt Nam, Bệnh viện Bạch Mai có chỉ định làm siêu âm tim Stress theo tiêu chuẩn của Hội Siêu âm Hoa Kỳ và được chụp động mạch vành đối chiếu.
Tiêu chuẩn loại trừ bệnh nhân
- Đau thắt ngực không ổn định ≤ 7 ngày.
- Phân số tống máu (EF) <50%.
- Tiền sử nhồi máu cơ tim. - Phì đại thất trái.
- Bệnh van tim mức độ vừa và nhiều.
- Suy tim NYHA III-IV theo định nghĩa của Hội Tim mạch New York.
- Rối loạn nhịp tim nặng: NTT thất chùm hoặc NTT thất đa ổ, cơn nhịp nhanh thất, cơn nhịp nhanh kịch phát trên thất, rung nhĩ, cuồng nhĩ.
- Blốc nhĩ thất cấp II, cấp III.
- Nhịp chậm <45 chu kỳ/phút khi nghỉ.
- Hen phế quản, hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
- Viêm cơ tim, viêm màng ngoài tim thấp.
- Dị ứng thuốc Adenosin.
- Đặt máy tạo nhịp.
- Suy thận ≥ độ II.
- Rối loạn điện giải: rối loạn Kali máu.
- Bệnh nhân có các bệnh thực thể nặng: nhiễm khuẩn, thiếu máu, đái tháo đường chưa khống chế được, các bệnh ác tính.
- Ngộ độc thuốc Digitalis.
Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu mô tả cắt ngang, có đối chứngNghiên cứu mô tả cắt ngang, có đối chứng
Các bước tiến hành
Bệnh nhân được làm siêu âm tim Stress với Adenosin theo một quy trình chuẩn theo khuyến cáo của Hội Siêu âm Tim Hoa Kỳ để phát hiện rối loạn vận động thành tim, dự đoán vị trí động mạch vành bị tổn thương .
Siêu âm tim được thực hiện khi nghỉ, ngay sau các mức liều truyền Adenosin. Adenosin được truyền ở các mức liều 100 µg/kg/ph trong vòng 3 phút, 140 µg/kg/ph trong vòng 4 phút, 200 µg/kg/ ph trong vòng 4 phút.
Siêu âm tim được tiến hành trên máy siêu âm Phillip IE 33 sản xuất tại Hoa Kỳ, với kỹ thuật ghi hình số hóa và second harmonic giúp nhìn rõ vận động vùng thành tim và thấy rõ vận động của cơ tim và nội mạc. Kết quả được coi là dương tính khi có điểm vận động thành tăng thêm trên một điểm ở ít nhất hai vùng trong khi truyền Adenosin.
Tất cả các bệnh nhân sau khi siêu âm tim gắng sức được chụp ĐMV chọn lọc qua da và đánh giá vị trí, mức độ tổn thương động mạch vành theo Hội Tim mạch Hoa Kỳ.
Xử lý số liệu
Các số liệu thu được được xử lý và phân tích bằng các thuật toán thống kê y học trên máy vi tính theo chương trình SPSS 16.0 của Hiệp hội Thống kê Hoa Kỳ.
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Đặc điểm chung của đối tượng nghiên cứu
Từ tháng 4 năm 2013 đến tháng 10 năm 2013, chúng tôi tiến hành siêu âm tim Stress với Adenosin ở 35 bệnh nhân gồm 20 nam (57,1%) và 15 nữ (42,9%), từ 53 đến 81 tuổi, tuổi trung bình là 63,5 ± 6,19 (năm).
Đặc điểm về yếu tố nguy cơ của đối tượng nghiên cứu
Tiền sử gia đình có người mắc bệnh ĐMV: 5,7%.
Đái tháo đường: 28,6%
Hút thuốc lá: 28,6%.
Rối loạn Lipid máu: 65,7%.
Tăng huyết áp: 68,6%.
Kết quả siêu âm tim Stress với Adenosin
Dương tính: 13 bệnh nhân (37,1 %).
Âm tính: 22 bệnh nhân (62,9%).
Kết quả chụp động mạch vành của đối tượng nghiên cứu
Hẹp có ý nghĩa ≥ 50%: 15 bệnh nhân (42,9%).
Hẹp không có ý nghĩa: 20 bệnh nhân (57,1%).
Biến đổi của tần số tim và huyết áp trong siêu âm tim Stress với Adenosin ở bệnh nhân BTTMCB
Biến đổi của tần số tim trong quá trình làm SÂTSA
Biểu đồ 1. Biến đổi của tần số tim trong quá trình làm SÂTSA
Nhận xét: Trong quá trình SÂTSA, tần số tim tăng dần theo các giai đoạn stress và giảm đi sau khi ngừng truyền. Tần số tim ở đỉnh stress cao hơn lúc nghỉ là 17,9 nhịp, sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p <0,05.
Bảng 1. Biến đổi tần số tim của nhóm hẹp ≥50% ĐMV và nhóm không hẹp hoặc hẹp < 50% ĐMV
Nhận xét: Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về tần số tim giữa nhóm có hẹp ĐMV và nhóm không hẹp hoặc hẹp <50% ĐMV ở các mức liều (p >0,05).
Biến đổi của huyết áp trong quá trình làm SÂTSA
Bảng 2. Biến đổi của huyết áp trong quá trình làm SÂTSA
Nhận xét: HATT và HATTR thay đổi không đáng kể trong quá trình SÂTSA. Huyết áp giảm dần theo từng giai đoạn tăng liều truyền adenosine, giảm nhiều nhất ở đỉnh Stress và trở về giới hạn bình thường 3 phút sau kết thúc Stress. Sự khác biệt HATT và HATTR giữa đỉnh Stress và lúc nghỉ không có ý nghĩa thống kê với p> 0,05.
Bảng 3. Biến đổi HATT ở hai nhóm hẹp và không hẹp ĐMV
Nhận xét: Không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê về HATT của nhóm hẹp ≥ 50% ĐMV và nhóm không hẹp hoặc hẹp <50% ĐMV. Trong quá trình làm SÂTSA, HATT thay đổi không đáng kể ở cả 2 nhóm và sự khác biệt giữa 2 nhóm không có ý nghĩa thống kê với p > 0,05.
Theo vnha.org.vn
PK Đức Tín
Tin tức liên quan
Điện thoại bàn: (028) 3981 2678
Di động: 0903 839 878 - 0909 384 389