Các bệnh lý về tim thường dẫn đến những ảnh hưởng đáng kể cho đời sống và công việc. Vấn đề phát hiện và điều trị kịp thời bệnh lý về tim là hết sức quan trọng. Đặc biệt, hẹp van động mạch chủ (ĐMC) là một bệnh lý ảnh hưởng đến quá trình làm việc của bệnh nhân rất nhiều.
I. ĐỊNH NGHĨA:
Van động mạch chủ (ĐMC) bị hẹp - hoặc hẹp động mạch chủ - xảy ra khi van động mạch chủ của tim hẹp. Hiện tượng hẹp này ngăn chặn các lá van mở hoàn toàn, làm cản trở lưu lượng máu từ trái tim vào động mạch chủ của bạn để đến các phần còn lại của cơ thể.
Khi van động mạch chủ bị hẹp, trái tim của bạn cần phải làm việc nhiều hơn để bơm máu cho cơ thể. Cuối cùng, công việc này làm hạn chế lượng máu nó có thể bơm và có thể làm suy yếu cơ tim, dẫn đến các triệu chứng như mệt mỏi và chóng mặt. Nếu bạn có hẹp van động mạch chủ nặng, cần phải phẫu thuật để thay thế van. Nếu không điều trị, hẹp van động mạch chủ có thể dẫn đến vấn đề về tim nghiêm trọng.
II. TRIỆU CHỨNG:
Hẹp van ĐMC từ nhẹ đến nặng sẽ có các dấu hiệu và triệu chứng gồm:
- Đau ngực (đau thắt ngực) hoặc tức.
- Cảm giác mờ mắt hoặc ngất xỉu khi gắng sức.
- Khó thở, đặc biệt là khi gắng sức.
- Mệt mỏi, đặc biệt là trong thời gian hoạt động tăng.
- Tim đập nhanh - cảm giác của một, nhịp tim rung nhanh.
- Âm thổi ở tim.
Những tác động của hẹp van ĐMC có thể dẫn đến suy tim. Dấu hiệu suy tim và triệu chứng bao gồm mệt mỏi, khó thở, và mắt cá chân sưng lên và bàn chân.
Hẹp van động mạch chủ có thể không có dấu hiệu cảnh báo ngay lập tức, làm cho nó khó phát hiện lần đầu tiên. Tình trạng này thường được phát hiện trong một lần đi kiểm tra sức khỏe định kỳ khi bác sĩ nghe một âm thổi bất thường ở tim. Âm thổi này có thể xảy ra rất lâu trước khi các dấu hiệu và triệu chứng khác phát triển.
Tùy thuộc vào mức độ hẹp, trẻ sơ sinh hoặc trẻ em bị hẹp van động mạch chủ có thể không có triệu chứng, có thể dễ dàng mệt mỏi hoặc có thể có đau ngực với hoạt động thể chất mạnh mẽ.
Khi đi khám bác sĩ ?
Hẹp van ĐMC thường ảnh hưởng đến người lớn, nhưng có thể xảy ra ở trẻ em. Trẻ sơ sinh và trẻ em có thể gặp các triệu chứng tương tự như của người lớn. Nếu bạn phát hiện con của bạn có dấu hiệu hoặc triệu chứng như vậy, hãy đến gặp bác sĩ ngay để tránh tình trạng bệnh đã quá trễ.
III. NGUYÊN NHÂN:
Nguyên nhân của chứng hẹp van động mạch chủ bao gồm:
- Bẩm sinh khuyết tật tim: Van động mạch chủ bao gồm ba lá van chẽ phù hợp, hình tam giác gọi là lá. Một số trẻ em được sinh ra với van động mạch chủ mà chỉ có một (unicuspid) hoặc hai (có hai đầu nhọn) lá van – không phải ba. Biến dạng này có thể không gây ra bất kỳ vấn đề cho đến khi trưởng thành, lúc đó các lá van có thể bắt đầu thu hẹp hoặc bị rò rỉ, có thể cần phải được sửa chữa hoặc thay thế. Nếu gặp trường hợp này cần phải đánh giá thường xuyên của bác sĩ để xem có dấu hiệu của các vấn đề van. Trong nhiều trường hợp, bệnh lý này thường chưa phát hiện được nguyên nhân do đó không phải loại bệnh tim nào cũng có thể ngăn chặn.
- Canxi tích tụ trên các van: Với tuổi tác, lá van có thể tích tụ canxi (động mạch chủ vôi hóa van). Canxi là một khoáng chất được tìm thấy trong máu của bạn. Như máu liên tục chảy qua van động mạch chủ, canxi có thể tích tụ trên lá van. Các canxi tích tụ này có thể không bao giờ gây ra bất kỳ vấn đề gì. Tuy nhiên, ở một số người - đặc biệt là những người có một lá van động mạch chủ hoặc có hai lá van - canxi dẫn đến làm cứng các lá van. Sự cứng lại này làm hẹp van động mạch chủ. Nguyên nhân của chứng hẹp van ĐMC là phổ biến nhất ở những người trên 65 tuổi, và các triệu chứng thường không xuất hiện cho đến khi 70 tuổi.
- Sốt thấp khớp: Một biến chứng của nhiễm trùng viêm họng, sốt thấp khớp có thể dẫn đến các mô sẹo hình thành trên lá van động mạch chủ. Mô sẹo một mình có thể thu hẹp van động mạch chủ và dẫn đến hẹp van động mạch chủ. Mô sẹo cũng có thể tạo ra một bề mặt thô mà canxi có thể tích tụ trên đó, góp phần hẹp van động mạch chủ sau này trong đời. Sốt thấp khớp có thể gây tổn thương nhiều hơn một van tim. Một van tim bị hư hỏng có thể không mở hoặc đóng hoàn toàn - hoặc cả hai.
IV. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ:
Một số yếu tố nguy cơ bao gồm:
- Van ĐMC bị biến dạng: Một số người được sinh ra với một van động mạch chủ đã hẹp hoặc phát triển hẹp van ĐMC sau này trong cuộc sống bởi vì họ dị tật bẩm sinh van ĐMC hai mảnh. Một van ĐMC hai mảnh là một yếu tố nguy cơ chính gây hẹp van ĐMC. Một van ĐMC hai mảnh có thể do di truyền, vì vậy biết tiền căn gia đình của bạn là rất quan trọng. Nếu có gia phả của dòng họ thì có thể biết được những người bị van ĐMC hai mảnh.
- Tuổi: Hẹp van ĐMC có thể liên quan đến độ tuổi và sự tích tụ của canxi trên lá van.
- Tiền căn sốt thấp khớp: Sốt thấp khớp có thể gây ra các lá van của van ĐMC cứng lại và vôi hóa, cuối cùng dẫn đến hẹp van động mạch chủ.
- Yếu tố nguy cơ khác: huyết áp cao, mỡ máu cao, bệnh tiểu đường loại 2 và hút thuốc.
V. BIẾN CHỨNG:
Nếu không kiểm soát và điều trị đúng mức, hẹp van ĐMC có thể dẫn đến vấn đề về tim đe dọa tính mạng, bao gồm:
- Đau ngực (đau thắt ngực).
- Ngất xỉu (ngất).
- Suy tim.
- Nhịp tim không đều (loạn nhịp tim).
- Ngừng tim.
Ths.Bs.Lê Đức Tín dịch
( theo Mayoclinic.org)
Tin tức liên quan
Điện thoại bàn: (028) 3981 2678
Di động: 0903 839 878 - 0909 384 389