3.9 Tăng huyết áp
Tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ hàng đầu của gánh nặng bệnh tật toàn cầu, gây ra 9,4 triệu người tử vong và 7,0% số năm sống tàn tật toàn cầu (DALYs) vào năm 2010 [12]. So với năm 1990, ảnh hưởng của tăng huyết áp đã tăng khoảng 2,1 triệu người tử vong [12]. Nhìn chung, tỉ lệ hiện mắc khoảng 30-45% ở người trưởng thành ≥ 18 tuổi, tăng dần theo tuổi.
Tăng huyết áp là yếu tố nguy cơ chính của bệnh mạch vành, suy tim, bệnh mạch máu não, bệnh động mạch ngoại biên, bệnh thận mạn và rung nhĩ. Nguy cơ tử vong do bệnh mạch vành hoặc đột quỵ tăng tiến triển và tuyến tính từ mức huyết áp 115/75 mmHg trở lên. Quyết định bắt đầu điều trị hạ áp phụ thuộc vào mức huyết áp và nguy cơ tim mạch toàn thể. Các lợi ích của điều trị chủ yếu do giảm huyết áp, không phải do loại thuốc hạ áp. Tuy nhiên, một số nhóm thuốc hạ áp được ưu tiên trong một số tình trạng chuyên biệt (Bảng 8). Điều trị phối hợp cần thiết để kiểm soát huyết áp ở phần lớn bệnh nhân.
3.10 Điều trị kháng tiểu cầu
Điều trị kháng tiểu cầu không được khuyến cáo ở những cá thể không có bệnh tim mạch do tăng nguy cơ xuất huyết nặng. Các khuyến cáo về điều trị kháng tiểu cầu ở những người có hoặc không bệnh tim mạch hoặc bệnh mạch máu não được trình bày ở bảng 9.
3.11 Tuân thủ điều trị thuốc
Tỉ lệ tuân thủ điều trị còn thấp ở những cá thể nguy cơ cao và bệnh nhân bệnh tim mạch. Một số loại can thiệp có hiệu quả trong cải thiện sự tuân thủ điều trị. Đơn giản hóa chế độ điều trị đến mức thấp nhất chấp nhận được với sự theo dõi và phản hồi lặp lại được khuyến cáo. Trong trường hợp không tuân thủ kéo dài, các biện pháp can thiệp phối hợp được khuyến cáo (MĐKC: I, MĐCC: A). Các bác sĩ được khuyến cáo đánh giá sự tuân thủ điều trị và xác định lý do không tuân thủ để điều chỉnh các can thiệp khác (MĐKC: I, MĐCC: C). Việc sử dụng viên thuốc phối hợp và điều trị phối hợp làm tăng sự tuân thủ điều trị thuốc có thể được khuyến cáo (MĐKC: IIb, MĐCC: B).
4. NƠI TIẾN HÀNH CAN THIỆP DỰ PHÒNG Ở MỨC ĐỘ CÁ THỂ
Đối với câu hỏi dự phòng bệnh tim mạch nên thực hiện ở nơi nào, câu trả lời đơn giản là: mọi nơi! Dự phòng bệnh tim mạch nên được đánh giá và thực hiện ở tất cả cấp độ xã hội và ở tất cả cơ sở chăm sóc sức khỏe. Tất cả bác sĩ nên xem việc dự phòng và thúc đẩy lối sống lành mạnh là một trách nhiệm chuyên môn với các bệnh nhân và hỗ trợ các chính sách thúc đẩy lối sống lành mạnh hơn. Bệnh nhân cũng nên có quyền, có hiểu biết và hỗ trợ ra quyết định và yêu cầu những nỗ lực dự phòng mạnh mẽ từ các nhóm chăm sóc sức khỏe và xã hội.
4.1 Dự phòng bệnh tim mạch trong chăm sóc sức khỏe ban đầu
Dự phòng bệnh tim mạch nên được thực hiện ở tất cả cơ sở y tế bao gồm chăm sóc ban đầu. Ở những nơi thích hợp, tất cả chuyên gia y tế nên đánh giá các yếu tố nguy cơ để xác định nhóm nguy cơ tim mạch toàn thể. Các bác sĩ đa khoa và điều dưỡng nên làm việc theo nhóm để cung cấp chăm sóc đa ngành hiệu quả nhất. Các bác sĩ đa khoa, điều dưỡng và chuyên gia y tế trong chăm sóc ban đầu cần dự phòng bệnh tim mạch cho những bệnh nhân nguy cơ cao (MĐKC: I, MĐCC: C).
4.2 Tình huống nhập viện cấp tính
Các chiến lược dự phòng được khuyến cáo ở bệnh nhân bệnh tim mạch bao gồm thay đổi lối sống, điều trị các yếu tố nguy cơ và tối ưu hóa thuốc sau một biến cố cấp tính trước khi xuất viện để giảm nguy cơ bệnh tật và tử vong (MĐKC: I, MĐCC: A). Các bệnh nhân trong chăm sóc cấp tính nên được đánh giá lâm sàng đầy đủ để hướng dẫn tối ưu hóa điều trị nội khoa, giáo dục hành vi để điều chỉnh các yếu tố nguy cơ và giới thiệu đến phục hồi chức năng tim mạch dựa vào tập luyện.
4.3 Chương trình dự phòng chuyên môn hóa
Các chương trình dự phòng chuyên môn hóa được thực hiện như phục hồi chức năng tim mạch hoặc các chương trình dự phòng khác cho tất cả bệnh nhân bệnh tim mạch hoặc nguy cơ tim mạch cao. Phục hồi chức năng tim mạch là một chương trình toàn diện bao gồm đào tạo tập luyện thể lực, điều chỉnh yếu tố nguy cơ, giáo dục và hỗ trợ tâm lý. Sự tham gia vào một chương trình phục hồi chức năng tim mạch đối với các bệnh nhân nhập viện vì biến cố mạch vành cấp hoặc tái thông động mạch vành và bệnh nhân suy tim được khuyến cáo để cải thiện các kết cục bệnh nhân (MĐKC: I, MĐCC: A). Các chương trình dự phòng về tối ưu hóa điều trị, sự tuân thủ và điều trị yếu tố nguy cơ được khuyến cáo đối với các bệnh nhân bệnh tim mạch để giảm sự tái phát bệnh (MĐKC: I, MĐCC: A). Phục hồi chức năng tim mạch thường được thực hiện ở bệnh viện hoặc trung tâm cộng đồng với các nhân viên được đào tạo. Tuy nhiên, phục hồi chức năng tại nhà có hoặc không có giám sát từ xa có thể làm tăng sự tham gia và hỗ trợ thay đổi hành vi trong dự phòng bệnh tim mạch.
5. KẾT LUẬN
Tóm lại, hướng dẫn về dự phòng bệnh tim mạch trong thực hành lâm sàng của ESC 2016 kế thừa những quan điểm và khuyến cáo của hướng dẫn cách đây 4 năm, đồng thời cập nhật thêm những khuyến cáo mới từ kết quả của các nghiên cứu và sự ra đời của những thuốc mới. Hướng dẫn mới này sẽ giúp các bác sĩ chọn lựa những tiếp cận đánh giá nguy cơ tim mạch toàn thể và biện pháp can thiệp tối ưu hơn trong việc dự phòng bệnh tim mạch cho các đối tượng nguy cơ cao hoặc có bệnh tim mạch, góp phần cải thiện các biến cố tim mạch cho bệnh nhân và giảm gánh nặng toàn cầu của bệnh tim mạch do xơ vữa.
Tin tức liên quan
Điện thoại bàn: (028) 3981 2678
Di động: 0903 839 878 - 0909 384 389