Khi có bất kỳ triệu chứng nào của đột quỵ dù là rất nhẹ: yếu chân, tay, nói khó, méo miệng, nhìn mờ, đại tiểu tiện không tự chủ, rối loạn ý thức… người bệnh cần được đưa ngay đến những bệnh viện có đơn vị đột quỵ để chẩn đoán và điều trị kịp thời.
PHỐI HỢP THUỐC TIÊU SỢI HUYẾT ĐƯỜNG TĨNH MẠCH VÀ CAN THIỆP LẤY HUYẾT KHỐI ĐƯỜNG ĐỘNG MẠCH CHO BỆNH NHÂN ĐỘT QUỴ NÃO CẤP TẠI BỆNH VIỆN ĐẠI HỌC Y HÀ NỘI
Một bệnh nhân nam, 76 tuổi, trú tại quận Long Biên, Hà Nội xuất hiện triệu chứng yếu nửa người trái khởi phát lúc 2 giờ sáng khi bệnh nhân dậy đi vệ sinh trở lại phòng ngủ bị ngã. Bệnh nhân nhanh chóng được người nhà đưa vào Khoa Cấp cứu, nơi có đơn vị đột quỵ, bệnh viện Đại học Y Hà Nội sau 30 phút, lúc 2 giờ 30 phút sáng.
Khi đến viện, tri giác bệnh nhân bắt đầu có dấu hiệu kích thích, chân và tay trái liệt hoàn toàn. Sau khi được khám và chụp cắt lớp vi tính sọ não, bệnh nhân được chẩn đoán tắc động mạch não tối cấp, theo dõi do tắc động mạch não lớn. Vì thế các bác sĩ đã quyết định phối hợp thuốc tiêu sợi huyết tĩnh mạch đồng thời can thiệp lấy huyết khối động mạch qua da.
Thuốc alteplase liều 0,6 mg/kg được sử dụng cho bệnh nhân tại khoa Cấp cứu đồng thời bệnh nhân được chuyển ngay lên phòng can thiệp để lấy huyết khối động mạch não trong khi vẫn đang truyền thuốc altepalse.
Bệnh nhân được đưa lên bàn can thiệp lúc 3 giờ 15, tức 45 phút sau kể từ khi bệnh nhân vào viện. Ca can thiệp lấy huyết khối được thực hiện bởi các bác sĩ điện quang can thiệp; cục máu đông được lấy ra khỏi lòng mạch giúp tái lưu thông dòng chảy lên não. Sau can thiệp bệnh nhân tỉnh táo hoàn toàn, không kích thích, trên bàn can thiệp tay và chân trái cử động được trở lại.
Sau 24 giờ điều trị trong Đơn vị đột quỵ tại khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực, bệnh nhân cử động gần như bình thường. Bệnh nhân được chụp lại phim cắt lớp vi tính sọ não không có dấu hiệu chảy máu và nhồi máu lớn. Bệnh nhân tiếp tục được điều trị thông qua sự phối hợp các chuyên khoa khác nhau, tại Đơn vị đột quỵ, đặc biệt các kỹ thuật Phục hồi chức năng sớm cũng được áp dụng cho bệnh nhân ngay sau 24 giờ bệnh nhân bị đột quỵ.
Theo tạp chí Uptodate của Hoa Kỳ, thì các bệnh nhân đột quỵ nhồi máu não do tắc động mạch não lớn đoạn gần thuộc tuần hoàn não trước là đối tượng được xem xét chỉ định can thiệp hút huyết khối qua ống thông, khi họ được cấp cứu tại bệnh viện có đơn vị đột quỵ với các chuyên gia lành nghề về kỹ thuật can thiệp mạch não. Nhiều trường hợp hút huyết khối được thực hiện phối hợp với dùng thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch. Khi đó, cần phải can thiệp lấy huyết khối càng sớm càng tốt mà không cần đợi tác đợi tác dụng của thuốc tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch.
Theo nghiên cứu MR CLEAN trên 500 bệnh nhân được can thiệp hút huyết khối thì tiêu chuẩn lựa chọn bệnh nhân hút huyết khối là: 1) thời gian từ lúc bị đột quỵ đến lúc can thiệp là trước 6 giờ; 2) điểm NIHSS ≥ 2 điểm và điểm ASPECTS ≥ 6 trên CT sọ não; 3) CT hoặc MRI sọ não loại trừ xuất huyết não; 4) chụp CT mạch não, MRI mạch não, hoặc chụp mạch não kỹ thuật số xóa nền (DSA) có hình ảnh tắc động mạch trong sọ từ đoạn đoạn xa động mạch cảnh trong, hoặc động mạch não giữa đoạn M1/M2 hoặc động mạch não trước đoạn A1/A2; 5) bệnh nhân trên 18 tuổi; 6) phải được gia đình đồng ý thực hiện thủ thuật.
Bên cạnh đó là những tiêu chuẩn không được làm thủ thuật can thiệp hút huyết khối động mạch não gồm: 1) huyết áp động mạch > 185/110 mmHg; 2) đường máu < 2,7 hoặc > 22,2 mmol/L; 3) đã dùng thuốc tiêu sợi huyết alteplase với liều trên 0,9 mg/kg hoặc trên 90 mg; 4) số lượng tiểu cầu < 40 x 109/L hoặc INR > 3,0.
Hội Đột quỵ/Hội tim mạch Mỹ cũng khuyến cáo ngay cả bệnh nhân có chỉ định can thiệp hút huyết khối động mạch não nếu còn chỉ định dùng thuốc tiêu sợi huyết thì không nên chần chừ dùng alteplase phối hợp cho bệnh nhân.
Theo PGS.TS. Nguyễn Lân Hiếu, Phó giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cấp cứu bệnh nhân đột quỵ cần phải rất khẩn trương vì nếu để chậm một phút, thì số lượng tế bào não bị ảnh hưởng sẽ tăng lên đến hàng triệu, đồng nghĩa với việc có thể dẫn đến tử vong hoặc tàn phế suốt đời cho bệnh nhân.
Những năm gần đây bệnh viện Đại học Y Hà Nội đã áp dụng quy trình chẩn đoán nhanh, điều trị bằng thuốc tiêu sợi huyết và can thiệp lấy huyết khối động mạch qua ống thông. Đặc biệt tháng 5 năm 2017, Đơn vị đột quỵ được ra đời, nằm trong khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực, đơn vị đã hoàn tất quy trình phối hợp các chuyên khoa khác nhau để tranh thủ từng phút trong cứu chữa bệnh nhân đột quỵ, kết quả đã có nhiều ca thành công ngoạn mục đã được ghi nhận.
Bác sĩ Hiếu cũng khuyên bệnh nhân hoặc người nhà phát hiện bệnh nhân có một trong các triệu chứng sau đây như bị đau đầu, nôn hoặc yếu, tê nửa người, méo miệng, mất thị lực một mắt...nên gọi cấp cứu 115, nếu không được thì cần nhanh chóng đi bằng phương tiện an toàn nhất để đến khoa Cấp cứu ở bệnh viện gần nhất có thể làm được các kỹ thuật tái thông mạch não.
Kỹ thuật tiêu sợi huyết còn có thể áp dụng được kể từ khi đột quỵ đến khi dùng thuốc là 4,5 giờ đầu tiên, đối với kỹ thuật lấy huyết khối động mạch lớn qua ống thông là 6 giờ. Điều này có nghĩa thời gian từ lúc bị đột quỵ đến lúc vào đến bệnh viện chậm nhất là 3,5 giờ. Nhưng phải nhắc lại là bệnh nhân đến viện càng sớm thì kết quả điều trị càng có kết quả tốt.
Hình chụp mạch não của bệnh nhân trước và sau lấy huyết khối
Cục máu đông lấy ra khỏi lòng mạch và bệnh nhân cử động bình thường sau 1 ngày
Theo timmachhoc.vn
PK Đức Tín
Tin tức liên quan
Điện thoại bàn: (028) 3981 2678
Di động: 0903 839 878 - 0909 384 389