Những biến cố xảy ra làm suy tim nặng lên nhanh chóng:

♦  Rối loạn nhịp nhanh hoặc nhip chậm nặng/rối loạn dẫn truyền

♦ Hội chứng mạch vành cấp

♦ Biến chứng cơ học của hội chứng động mạch vành cấp (vỡ vách liên thất, đứt dây chằng van 2 lá)

♦ Thuyên tắc phổi cấp

♦  Cơn tăng huyết áp cấp cứu

♦  Chèn ép tim

♦  Bóc tách động mạch chủ

♦  Phẫu thuật và những vấn đề chu phẫu

♦  Bệnh cơ tim chu sinh

Những biến cố thường làm suy tim nặng lên từ từ:

♦ Nhiễm trùng (bao gồm viêm nội tâm mạc nhiễm trùng)

♦  Đợt cấp COPD/hen phế quản

♦  Thiếu máu

♦  Suy chức năng thận

♦  Không tuân thủ chế độ ăn kiêng/thuốc điều trị

♦  Nguyên nhân do thầy thuốc gây ra (vd, kê toa thuốc kháng viêm NSAID hoặc corticosteroid; tương tác thuốc)

♦  Rối loạn nhịp, nhịp chậm, rối loạn dẫn truyền mà không đưa đến giảm đột ngột, nặng nề nhịp tim

♦  Tăng huyết áp không kiểm soát được

♦  Nghiện rượu và thuốc gây nghiện

TC cơ năng

TC thực thể 

TC liên quan đến quá tải thể tích

Khó thở (khi gắng sức, kịch phát về đêm, khi nằm, hoặc lúc nghỉ); ho, khò khè

Khó chịu chân và bàn

Khó chịu ở bụng/đầy bụng, chán ăn

Ran ở phổi, tràn dịch màng phổi

Phù ngoại biên (chân, vùng thấp)

Báng bụng/tăng vòng bụng, đau hoặc tức 1/4  bụng trên  phải; gan to/lách to; củng mạc vàng

Tăng cân

Tĩnh mạch cổ nổi, phản hồi gan-tĩnh mạch cảnh (+)

Tăng tiếng T3, tiếng T2 mạnh.

TC liên quan đến giảm tưới máu mô

Mệt

Thay đổi tri giác, ngủ gà ban ngày, lú lẫn, mất tập trung

Choáng váng, gần ngất hoặc ngất

Chân tay lạnh

Da tái nhợt, tụt huyết áp

Áp lực mạch hẹp/chênh áp thấp

Mạch luân chuyển

Những triệu chứng khác 

Trầm cảm

Rối loạn giấc ngủ

Hồi hộp

Hạ huyết áp tư thế đứng (giảm thể tích)

Tiếng T4

Âm thổi tâm thu và tâm trương

Nguyên nhân

ALTMTT (cmH2O)

Áp lực bít mao mạch phổi (mmHg)

Chỉ số cung lượng tim  (dynes-giây/cm2)

Sức cản mạch ngoại vi (dynes-giây/cm5)

Giảm thể tích tuần hoàn

Dãn mạch

Suy thất trái

â(<8)

â(<8)

á(≥10)

â(<15)

â(<15)

á(>20)

â(<2)

â(<2)

â(<2)

á(>1200)

â(<1000)

á(<1000)

Suy thất phải

á(>10)

â(≤ 15)

(>15 nếu có kèm suy thất trái)

â(<2)

á(<1000)

Chẹn tim

á(> 15)

á(>15)

â(<2)

á(<1000)

Nhiễm trùng

â(<10)

â(<15)

á(≥ 2)

â(<1000)

Độ cách biệt oxy ĐM-TM hẹp

Thuốc TTM 

Liều khởi đầu  

Khoảng liều hiệu quả 

Chú thích

Dãn mạch

Nitroglycerin; glyceryl trinitrate

Isosorbide dinitrate

Nitroprusside

Nesiritide

20 µg/ph

1 mg/giờ

0.3 µg/kg/ph

2 µg/kg bolus, với 0.01-0.03 µg/kg/ph TTM

40-200 µg/ph

2-10 mg/giờ

0.3-5 µg/kg/ph (thường <4µg/kg/ph)

0.01-0.03 µg/kg/ph

Tụt huyết áp, nhức đầu, lờn thuốc nếu truyền liên tục trên 24 giờ

Tụt huyết áp, nhức đầu, lờn thuốc nếu truyền liên tục trong 24 giờ

Thận trọng ở bệnh nhân thiếu máu cục bộ cơ tim tiến triển; tụt huyết áp; tác dụng phụ của cyanide (buồn nôn, bồn chồn); ngộ độc thiocyanate; nhạy cảm ánh sáng

Chỉnh liều: 1 µg/kg bolus, sau đó truyền tăng dần 0.005 µg/kg/ph sau mỗi 3 giờ, lên tối đa 0.03 µg/kg/ph

Tụt huyết áp, nhức đầu (ít hơn so với nitrate)

Tăng co bóp

Dobutamine

Dopamine

Milrinone

Enoximone+

Levosimedan+

Epinephrine

(Adrenaline)

Norepinephrine

(Noradrenaline)

1-2 µg/kg/ph

1-2 µg/kg/ph

4-5 µg/kg/ph

25-75 µg/kg bolus* trong 10-20 ph, sau đó TTM 0.5-1 mg/kg

12 µg/kg bolus trong 10 ph, sau đó TTM

2-20 µg/kg/ph

2-4 µg/kg/ph

5-20 µg/kg/ph

0.10-0.75µg/kg/ph

5-20 µg/kg/ph

0.1-0.2 µg/kg/ph

0.05-0.5 µg/kg/ph

0.2-1.0 µg/kg/ph

Tăng co bóp và dãn mạch; tụt huyết áp, nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp; ? tử vong

Tăng co bóp và dãn mạch; tụt huyết áp, nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp; ? tử vong

Tăng co bóp và co thắt mạch; nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp; ? tử vong

Dãn mạch và tăng co bóp; tụt huyết áp, nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp; đào thải ở thận; ? tử vong

Dãn mạch và tăng co bóp; tụt huyết áp, nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp; ? tử vong

Dãn mạch và tăng co bóp; chất chuyển hoá có hoạt tính hiện diện khoảng 84 giờ; tụt huyết áp, nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp; ? tử vong

Co thắt mạch và tăng co bóp; nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp, giảm tưới máu cơ quan; ? tử vong

Co thắt mạch và tăng co bóp; nhịp tim nhanh, rối loạn nhịp, giảm tưới máu cơ quan; ? tử vong

Nội dung

Hướng dẫn bệnh nhân kỹ năng tự chăm sóc

Định nghĩa và nguyên nhân

♦  Hiểu được nguyên nhân gây suy tim và tại sao triệu chứng suy tim xuất hiện

Tiên lượng

♦  Hiểu được các yếu tố tiên lượng quan trọng và có quyết định đúng đắn

Theo dõi triệu chứng suy tim và tự chăm sóc

♦  Theo dõi và nhận biết các triệu chứng cơ năng và thực thể của suy tim

♦  Ghi lại cân nặng hàng ngày, phát hiện tăng cân nhanh

♦  Biết được cách nào và khi nào cần thông báo với nhân viên y tế

♦  Trong trường hợp khó thở tăng lên, phù hoặc tăng cân đột ngột không giải thích được > 2kg trong 3 ngày, bệnh nhân có thể tăng liều lợi tiểu và/hoặc thông báo cho nhân viên chăm sóc y tế của mình.

♦  Sử dụng thuốc lợi tiểu linh hoạt nếu thấy phù hợp và được khuyến cáo sau khi đã được hướng dẫn và giám sát chặt chẽ

Điều trị bằng thuốc

♦  Hiểu được chỉ định, liều dùng và hiệu quả của thuốc

♦  Nhận biết các tác dụng phụ thường gặp của các thuốc sử dụng

Tuân thủ điều trị

♦  Hiểu được tầm quan trọng của việc tuân thủ các điều trị theo khuyến cáo và duy trì động lực giúp bệnh nhân theo đuổi kế hoạch điều trị.

♦  Hạn chế muối có thể giúp kiểm soát triệu chứng sung huyết ở bệnh nhân suy tim độ III/IV có triệu chứng.

Chế độ ăn kiêng

♦  Tránh uống nhiều nước: hạn chế dịch 1.5 – 2 lít/ngày ở bệnh nhân suy tim nặng để giảm triệu chứng. Hạn chế dung dịch nhược trương để giảm hạ natri máu. Không cần thiết hạn chế dịch thường quy ở tất cả bệnh nhân suy tim có triệu chứng nhẹ đến vừa. Hạn chế dịch dựa vào cân nặng (30 mL/kg cân nặng, 35 mL/kg nếu cân nặng > 85 kg) có thể ít gây khát nước.

♦  Theo dõi và phòng ngừa suy dinh dưỡng

♦  Chế độ ăn lành mạnh và duy trì cân nặng lý tưởng

Rượu

♦  Giảm uống rượu: không uống rượu ở bệnh nhân có bệnh cơ tim do rượu. Ngoài ra, hạn chế rượu theo các hướng dẫn thông thường (2 đơn vị/ngày ở nam, hoặc 1 đơn vị/ngày ở nữ). 1 đơn vị = 10 mL cồn nguyên chất (1 ly rượu vang, ½ lon bia, 1 cốc rượu mạnh).

Thuốc lá và chất gây nghiện

♦  Bỏ thuốc lá và/hoặc không dùng thuốc gây nghiện

Tập thể dục

♦  Hiểu được lợi ích của tập thể dục

♦  Tập luyện đều đặn có người hướng dẫn

♦  Hoạt động thể lực thoải mái và an toàn

Du lịch và giải trí

♦  Đi du lịch hoặc tham gia các hoạt động giải trí tuỳ theo tình trạng sức khoẻ

♦  Khi đi du lịch, cần mang theo bảng tóm tắt bệnh sử, thuốc đang điều trị và các thuốc dự phòng khi cần khác. Theo dõi và cân bằng lượng dịch nhập mỗi ngày, đặc biệt trong chuyến bay và ở nơi có khí hậu nóng. Lưu ý phản ứng phụ của thuốc khi tiếp xúc nhiều với ánh nắng ở một số thuốc (Vd, amiodarone)

Hoạt động tình dục

♦  Thảo luận với nhân viên y tế và đảm bảo an toàn khi sinh hoạt tình dục. Bệnh nhân ổn định có thể sinh hoạt tình dục bình thường mà không làm nặng lên triệu chứng suy tim. Cần lưu ý khi sử dụng thuốc điều trị rối loạn cương dương.

Tiêm ngừa

♦  Tiêm ngừa cúm và viêm phổi phế cầu theo hướng dẫn thực hành

Các rối loạn thở và ngủ

♦  Có hướng phòng ngừa như giảm cân ở bệnh nhân béo phì, bỏ thuốc lá, và hạn chế rượu bia

♦  Hiểu biết để chọn lựa cách điều trị thích hợp

Khía cạnh tâm lý xã hội

♦  Biết là những triệu chứng trầm cảm và suy giảm nhận thức thường gặp ở bệnh nhân suy tim và sự quan trọng từ trợ giúp của xã hội

♦  Hiểu biết để chọn lựa phương pháp điều trị thích hợp