Hở van động mạch chủ ( ĐMC ) làm cho chức năng đóng mở của van ĐMC không toàn vẹn. Từ đó ảnh hưởng đến chức năng và hoạt động trao đồi trong tuần hoàn.
I. ĐỊNH NGHĨA:
Van ĐMC trào ngược hay trào ngược vào động mạch chủ là tình trạng không đóng chặt van ĐMC. Van ĐMC hở gây một lượng máu quay ngược lại buồng thất trái, là buồng chính của tim.
Sự phụt ngược máu trở lại trong giai đoạn đóng van có thể gây cảm giác mệt và khó thở cho bạn.
Hở van ĐMC có thể xảy ra đột ngột hoặc kéo dài nhiều thập kỷ. Hở van ĐMC có nhiều nguyên nhân khác nhau, từ các khuyết tật tim bẩm sinh đến các biến chứng của bệnh truyền nhiễm. Một khi hở van ĐMC trở nên trầm trọng, phẫu thuật thường được yêu cầu để sửa chữa hoặc thay thế van động mạch chủ.
II. TRIỆU CHỨNG:
Thông thường, hở van ĐMC phát triển dần dần, và trái tim của bạn sẽ bù trừ cho các vấn đề này. Bạn có thể không có dấu hiệu hoặc triệu chứng trong nhiều năm, thậm chí bạn có thể không biết rằng bạn có hở van ĐMC.
Tuy nhiên, hở van ĐMC sẽ trở nên tệ hơn nếu các dấu hiệu và triệu chứng thường xuất hiện và có thể bao gồm :
- Mệt mỏi và yếu, đặc biệt là khi bạn tăng mức độ hoạt động của cơ thể.
- Khó thở khi gắng sức hoặc khi bạn nằm phẳng.
- Đau ngực (đau thắt ngực ), khó chịu hoặc tức, thường tăng khi tập thể dục.
- Bất tỉnh.
- Nhịp không đều ( loạn nhịp tim ).
- Âm thổi ở tim.
- Tim đập nhanh - cảm giác nhanh, rung nhĩ đáp ứng nhanh.
- Mắt cá chân sưng lên và bàn chân ( phù nề ).
Có các dấu hiệu và triệu chứng của hở van ĐMC nghiêm trọng cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức để kịp thời phát hiện. Đôi khi những dấu hiệu đầu tiên của hở van ĐMC là những biến chứng nghiêm trọng của nó như suy tim sung huyết. Các dấu hiệu và triệu chứng của suy tim sung huyết - một tình trạng nghiêm trọng - bao gồm mệt mỏi, khó thở, và mắt cá chân sưng lên và bàn chân phù nề.
III. NGUYÊN NHÂN:
Hở van ĐMC phá vỡ dòng máu thường chảy vẹn toàn qua trái tim của bạn và van ĐMC.
Trái tim của bạn, là trung tâm của hệ thống tuần hoàn cơ thể, bao gồm 4 buồng. Hai buồng trên là tâm nhĩ, nhận máu. Hai buồng dưới, tâm thất, bơm máu đến phổi và phần còn lại của cơ thể của bạn. Máu chảy trong các buồng được hỗ trợ bởi bốn van tim.
Van tim mở như một cổng một chiều. Khi máu đã đi qua van và tâm thất trái đã dãn, thì lập tức ngăn không cho máu chảy ngược trở lại tim từ động mạch chủ vào tâm thất trái.
Một sự khiếm khuyết van tim dẫn đến van không thể mở hoặc đóng kín hoàn toàn. Khi van không đóng kín, máu có thể bị rò rỉ ngược lại. Dòng máu này được gọi là dòng phụt ngược hay trào ngược.
Nhiều nguyên nhân: bất kỳ sự khiếm khuyết nào của cấu tạo hệ thống van có thể gây trào ngược. Nguyên nhân của hở van ĐMC có thể là:
Một khiếm khuyết tim bẩm sinh: Bạn có thể đã được sinh ra với một van động mạch chủ có một lá van(unicuspid ) hoặc van hai lá ( van có hai đầu nhọn ) chứ không phải là ba lá như bình thường. Điều này đặt bạn vào nguy cơ phát triển hở van ĐMC tại một số thời gian trong cuộc sống của bạn.
Sự suy giảm của van theo độ tuổi: Van động mạch chủ sẽ mở ra và đóng hàng chục ngàn lần mỗi ngày trong cuộc sống của bạn. Hở van ĐMC có thể do liên quan đến tuổi và vận tốc dòng máu qua van, đặc biệt là nếu bạn có huyết áp cao.
Viêm nội tâm mạc: Van động mạch chủ có thể bị hư hỏng do viêm nội tâm mạc nhiễm trùng - một bệnh nhiễm trùng bên trong trái tim của bạn có liên quan đến van tim.
Sốt thấp khớp: một biến chứng của viêm họng và bệnh trẻ em thường gặp ở Mỹ - có thể làm hỏng van động mạch chủ hở van ĐMC sau này. Sốt thấp khớp có thể gây hại nhiều hơn một van tim, và theo nhiều cách thức khác nhau. Một van tim bị hư hỏng có thể không mở hoặc đóng kín hoàn toàn - hoặc cả hai. Sốt thấp khớp vẫn còn phổ biến ở các nước đang phát triển, và nhiều người lớn tuổi ở Mỹ đã được tiếp xúc với sốt thấp khớp như trẻ em.
Bệnh lý: điều kiện hiếm có thể làm hỏng van động mạch chủ và dẫn đến hở van ĐMC bao gồm hội chứng Marfan ( một căn bệnh của mô liên kết), viêm cột sống dính khớp (một rối loạn cột sống ) và giang mai ( một nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục ).
Chấn thương: Thiệt hại cho động mạch chủ gần khu vực của van động mạch chủ, chẳng hạn như thiệt hại sau chấn thương vào ngực của bạn hoặc từ một chấn thương rách động mạch chủ, cũng có thể gây ra hở van ĐMC .
Hở van ĐMC - của bất kỳ nguyên nhân - có thể làm suy tim. Trong hở van ĐMC, phụt máu trở lại vào tâm thất trái thay vì đi đến các phần còn lại của cơ thể sau khi được bơm vào động mạch chủ. Điều này buộc các tâm thất trái để giữ máu nhiều. Đáp lại, buồng này của trái tim của bạn có thể phồng to và dày lên. Lúc đầu, những sự thích nghi giúp tâm thất trái bơm máu với lực lượng cao hơn. Nhưng cuối cùng những thay đổi này làm suy yếu tâm thất trái, suy tim tâm trái dần đến suy tim toàn bộ.
IV. CÁC YẾU TỐ NGUY CƠ:
Nguy cơ hở van ĐMC là rất lớn nếu bạn đã bị ảnh hưởng bởi bất kỳ của các yếu tố sau:
- Tổn thương van ĐMC: Viêm kết hợp với những điều kiện nhất định, chẳng hạn như viêm màng trong tim hoặc sốt thấp khớp, có thể làm hỏng van động mạch chủ của bạn.
- Huyết áp cao (tăng huyết áp): Huyết áp cao gây cho trái tim của bạn làm việc nhiều hơn, làm tăng khối lượng công việc qua van động mạch chủ, có thể làm cho nó ít đàn hồi và dễ bị rò rỉ.
- Biến dạng van ĐMC: Nếu bạn được sinh ra với một van động mạch chủ một lá hoặc có hai lá, cơ hội hở van ĐMC là rất cao.
- Bệnh: Một số điều kiện, bao gồm hội chứng Marfan, viêm cột sống dính khớp và bệnh giang mai, có thể gây dãn gốc động mạch chủ (nơi động mạch chủ gắn với tâm thất), kết quả là van động mạch chủ bị rò rỉ.
V. BIẾN CHỨNG:
- Hở van ĐMC có nguy cơ viêm nội tâm mạc.
- Suy tim.
VI. CHẨN ĐOÁN:
Lâm sàng:
Xác định hở van ĐMC sớm là quan trọng bởi vì trầm trọng thêm với thời gian, và bạn cần phải phẫu thuật để sửa nó.
Bác sĩ đầu tiên có thể nghi ngờ bạn có hở van ĐMC trong các lần khám bệnh thường xuyên sau khi nghe tiếng tim với một ống nghe và nghe một âm thanh tim bất thường ( âm thổi ở van ĐMC). Máu phụt ngược thông qua van động mạch chủ thường làm cho một âm thanh riêng biệt.
Để bắt đầu đánh giá, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn những câu hỏi về tiền căn cá nhân và gia đình. Tiếp theo bác sĩ sẽ khám thực thể mà tập trung tìm các triệu chứng ở tim của bạn .
Từ thông tin này, bác sĩ quyết định những gì bạn có thể cần kiểm tra để chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị. Bạn nên tìm đến một bác sĩ tim mạch - một bác sĩ chuyên nghiên cứu về tim và chức năng của nó.
Xét nghiệm chẩn đoán:
Vấn đề khác có thể gây ra các dấu hiệu và triệu chứng tương tự như hở van ĐMC, và nó có thể có nhiều hơn một rối loạn cùng một lúc. Xét nghiệm thông thường các bác sĩ sử dụng để chẩn đoán hở van ĐMC bao gồm:
Siêu âm tim: Thử nghiệm này sử dụng sóng âm thanh để tạo ra một hình ảnh của trái tim của bạn . Trong siêu âm tim, sóng âm được hướng vào trái tim của bạn từ một thiết bị giống như cây đũa ( bộ chuyển đổi ) được đặt ở ngực của bạn. Các sóng âm thanh dội lại từ trái tim của bạn và được phản xạ trở lại thông qua thành ngực của bạn và xử lý điện tử để cung cấp hình ảnh video của trái tim. Siêu âm tim giúp bác sĩ có được một cái nhìn cận cảnh van động mạch chủ của bạn. Một loại hình cụ thể của siêu âm tim, siêu âm tim Doppler sẽ được sử dụng. Nó cho phép đo khối lượng máu phụt ngược qua van động mạch chủ.
X-quang ngực: có thể nghiên cứu kích thước và hình dạng để xác định xem tâm thất trái của bạn dãn rộng - một dấu hiệu có thể tổn thương van động mạch chủ.
Điện tâm đồ (ECG): được gắn vào da của bạn để đo các xung điện phát ra bởi trái tim của bạn. Xung được ghi nhận là sóng hiển thị trên một màn hình hoặc in trên giấy. Một điện tâm đồ có thể cung cấp manh mối về việc các bất thường dãn rộng tâm thất trái, một vấn đề có thể xảy ra với hở van ĐMC.
Siêu âm tim qua ngã thực quản: Đây là loại siêu âm tim cho phép một cái nhìn gần gũi hơn tại van động mạch chủ của bạn. Thực quản, ống chạy từ cổ họng đến dạ dày của bạn, nằm gần với trái tim của bạn. Một thiết bị được gọi là một bộ chuyển đổi được chuyển qua ngực tạo ra các sóng âm thanh cần thiết để tạo ra hình ảnh của trái tim. Cung cấp một bức tranh rõ ràng hơn về van động mạch chủ và lưu lượng máu qua van.
Kiểm tra gắng sức: Loại khác nhau của đo ECG, giúp kiểm tra phản ứng của tim khi gắng sức.
Thông tim: Bác sĩ có thể yêu cầu thủ tục này nếu xét nghiệm không xâm lấn đã không cung cấp đủ thông tin để chẩn đoán chắc chắn loại hoặc mức độ nghiêm trọng của tình trạng trái tim của bạn . Bác sĩ đặt một ống mỏng ( ống thông) thông qua một mạch máu ở cánh tay hoặc háng, vào trái tim của bạn . Thuốc cản quang được tiêm qua ống thông vào trái tim của bạn, làm cho các chi tiết có thể nhìn thấy trên màn hình. Thông tim có thể hiển thị nếu máu bị rò rỉ trở lại từ động mạch chủ vào tâm thất trái của tim. Một số ống thông với cảm biến đặc biệt cũng có thể đo áp lực trong buồng tim, chẳng hạn như tâm thất trái . Áp lực có thể tăng lên trong tâm thất trái với hở van ĐMC.
Ths.Bs.Lê Đức Tín dịch
( theo Mayoclinic.org)
Tin tức liên quan
Điện thoại bàn: (028) 3981 2678
Di động: 0903 839 878 - 0909 384 389