Bão điện (electrical storms) là một khái niệm không phải chỉ trong tự nhiên chỉ sấm sét, trong y học khái niệm này chỉ những cơn loạn nhịp thất nguy hiểm xẩy ra nhiều, đặc biệt ở những bệnh nhân đã được cấy máy khử rung tim (ICD) để phòng đột tử khi ICD phải phát nhiều sốc để điều trị những loạn nhịp nguy hiểm.
Nhân một trường hợp lâm sàng bão điện xẩy ra ở bệnh nhân có hội chứng Brugada (BrS) đột tử được cứu sống đã được cấy ICD để phòng ngừa đột tử thứ phát, chúng tôi xin trình bầy tương đối hệ thống về vấn đề này.
Giới thiệu: bệnh nhân nam T.Q.B sinh năm 1980 tại Đồng Nai, tiền sử gia đình đã có bố và anh trái đều đột tử trước 35 tuổi. Bản thân ngất 2 lần trước nhập viện và 1 lần tại bệnh viện Đồng Nai năm 2006. Được phát hiện rung thất tại bệnh viện Đồng Nai và sốc điện ngoài thành công và chuyển bệnh viện Nhân Dân 115 cùng ngày. Tại bệnh viện Nhân Dân 115 đã được làm Holter tim xác định có điện tâm đồ (ECG) dạng Brugada typ 1 từng lúc và đã được cấy ICD tại ngay lần nhập viện này. Sau 1 năm máy khử rung phù hợp lần đầu tiên và các năm sau đều có sốc điện phù hợp, có đợt 2 đến 3 lần trong vài ngày. Một điểm lưu ý ở bệnh nhân này, các rung thất (VF) và nhịp nhanh thất (VT) đều xẩy ra ban ngày vào lúc nghỉ trưa. Từ đó đến nay bệnh nhân đã được thay máy ICD 2 lần. Ngày 31 tháng 7 năm 2015 bệnh nhân thấy xuất hiện nhiều cơ giật mạnh trong lồng ngưc khó chịu, được nhập viện Nhân Dân 115. Tại bệnh viện đã được kiểm tra máy ICD và đã được phát hiện ICD đã sốc điện phù hợp với 7 sốc trong 24 giờ
Hình 1.Các thông số được lấy ở máy ICD ra ghi nhận trong ngày 31 tháng 7 năm 2015 có đến 7 cơn VT và VF.
Hình trên cho thấy bệnh nhân có 2 cơn VT và 5 cơn VF. Hai cơn VT chuyển nhịp bằng ATP đều thất bại. Cuối cùng đều phải cần sốc điện. Các lần sốc điện đều năng lượng 36J.
Kiểm tra lại toàn bộ các ghi nhận trọng bộ dữ liệu của ICD còn cho thấy nhiều đợt ATP không có hiệu quả. Hình 5 ghi lại một cơ VT được điều trị bằng ATP không có hiệu quả.
Hình 2.ATP không có hiệu quả.
Hình 3.Sốc điều trị VF thành công xẩy ra vào 17h19 phút ngày 31 tháng 8 năm 2015
Trên bệnh nhân này các sốc điện đều phù hợp và thanh công.
Khái niệm, tỷ lệ mắc và ý nghĩa tiên lượng
Bão điện được xác định khi ở bệnh nhân ≥ 3 cơn rung thất (VF) hoặc cơn nhịp nhanh thất (VT) có tổn thương huyết động hoặc ở bệnh nhân có cấy ICD có phát sốc hoặc ATP chuyển nhịp hoặc khử rung phù hợp. Những trường hợp như vậy tiên lượng thường xấu.
Tỉ lệ các cơn bão điện khác nhau tuỳ theo các quần thể được nghiên cứu. Điều kiện xảy ra từ 10% đến 20% ở các bệnh nhân mang ICD. Các bệnh nhân đang trải qua nhồi máu cơ tim cấp (AMI) hoặc đã có nhối máu cơ tim (MI) hoặc những người có hội chứng loạn nhịp tim di truyền cũng dễ bị các cơn bão điện. Khi tỉ lệ suy tim ứu huyết tiếp tục tăng lên, dẫn đến nhiều bệnh nhân được cấy ICD hơn. Tỷ lệ cơn bão điện thấp hơn khi ICD được đặt cho dự phòng tiên phát so với dự phòng thứ phát. Trong một nghiên cứu phụ MADIT-II ở 719 bệnh nhân, 4 % phát triển cơn bão điện qua thời gian trung bình 20,6 tháng. Không có sự khác biệt về đặc điểm cơ bản giữa bệnh nhân với cơn bão điện và những người có cơn VT và VF đơn độc. Trong một nghiên cứu khác, 20% số bệnh nhân được cấy ICD cho phòng ngừa thứ phát trải qua cơn bão điện trong khoảng thời gian 31 tháng. Điện tâm đồ trong buồng tim được ghi nhận trong những cơn đã cho thấy hầu hết các trường hợp là do VT và họ đã xảy ra trung bình 9,2 tháng sau khi cấy ICD.
Dữ liệu về ý nghĩa tiên lượng của cơn bão điện cho thấy những bệnh nhân này có một kết cục xấu. Cơn bão điện có thể là một yếu tố nguy cơ độc lập tử vong do tim. Trong thử nghiệm AVID, các bệnh nhân với cơn bão điện có nguy cơ gia tăng tử vong do tim không phải đột tử (tỉ số nguy cơ, 2.4). Trong các nghiên cứu phụ MADIT-II, bệnh nhân có cơn bão điện có nguy cơ 7,4 lần tử vong cao hơn so với bệnh nhân không có bão điện. Cả hai nghiên cứu cho thấy nguy cơ tử vong cao nhất trong vòng 3 tháng đầu tiên sau khi cơn bão điện. Tiên lượng vẫn xấu cho những bệnh nhân sống sót sau giai đoạn đầu của sự bất ổn điện học – nhiều cơn bão điện tái phát dai dẳng và suy tim trơ. Hiện chưa rõ liệu cơn bão điện góp phần trực tiếp đến một kết cục xấu hoặc chỉ đơn giản là một hiện tượng phụ (epiphenomenon) tiên tiến của bệnh tim thực thể. VT hoặc VF tái phát và các cú sốc ICD có thẻ gây ra rối loạn chức năng thất trái và tổn thương cơ tim, do nó có thể đưa đến hoạt hóa thần kinh giao cảm thể dịch và làm trầm trọng thêm suy tim.
Theo timmachhoc.vn
PK Đức Tín
Tin tức liên quan
Điện thoại bàn: (028) 3981 2678
Di động: 0903 839 878 - 0909 384 389